Sosyolojide yapı ve eylem ikiliği çok eski bir tartışmadır. Toplum ve birey ikiliği olarak da adlandırabiliriz bunu. Çünkü yapıdan kastedilen bütün bir toplumdur. Eylemden kastedilen ise bireyin ya da grubun eylemidir. Yapının önceliğini iddia edenlerle eylemin öncülüğünü iddia edenler arasında kutuplaşma olduğunu görüyoruz.

“Toplum her şeyi belirleyecek kadar güçlüdür ve belirleyecektir” diyenler ile buna karşı çıkarak “Hayır; insanlar özgür eylemlerde bulunabilen yaratıcı varlıklardır; dolayısıyla toplumun iradesini aşabilen eylemler ortaya koyabilirler bu nedenle toplumu anlamak için bireyin eylemlerine bakmak gerekir” diyenler rekabet içindedir. Buradaki problem hem sosyal bilimsel hem de kendi hayatımızı düşündüğümüzde sosyal bir problemdir.

Yapının daha önemli olduğunu iddia etmek klasik sosyoloji için önemlidir. Mesela Marx, “Üretim araçlarına sahip olup olmamak önemlidir, bireye ait her şey ekonomik çerçeve tarafından belirlenmiştir” diyordu. Durkheim ise toplumsal bilinci, bütünü, kolektiviteyi çok öne çıkaran bir sosyolog olduğu için onun da yapısalcı olduğunu görüyoruz.

Günümüzde ise post-modern ötesi bir toplumda yaşıyoruz. Ben buna commodern diyorum. Toplum giderek karmaşıklaşıyor, kültürel çoğulculuk, bireysel eylemin özerkliğinin kültürel anlamda daha çok tanınıyor olması sosyologları eyleme yaklaştırıyor. Toplumsal belirleyicilik bugün hala bizim eylemlerimizi kuvvetli bir biçimde etkiliyor. Hala Durkheim’i doğrulayan örnekler var. Yakın zamana kadar sigara içmek hastane koridorları dahil pek çok yerde serbestti. Sigara içimine yönelik kısıtlamalar sayesinde bireysel çabalar ile bırakamadığı sigarayı, sigarayı içenlerin kapalı alandan yani toplumdan dışlandığı alanlarda içmek zorunda kaldığı için bırakanlar var.

Bu noktada insanın aklına şu soru geliyor: Biz dünyaya gelmeden önce var olan şeyler; misalen konuştuğumuz dil, yasalar ve benzerlerinde bireyin eyleminin önemi nedir? Mesela herkesle aynı doğrultuda iş yapmayabilirsiniz. Bankayı herkesin kullandığı gibi kullanmayabilirsiniz… İşte burada ikilikle baş başasınız. Yapı ve eylem ile birebir alakalıdır bu durum aslında. Bu konuyu haftaya uzlaşma ve çatışma ekseninde açımlayalım.