Dünkü yazıma, az ama öz tepkiler gelince konuyu biraz daha siyaset ekseni dışında açımlamak gerektiğini düşündüm. Beni takip edenler daha önce Karavan Dergisi’ne yazdığım “Aday Olmanın Dayanılmaz Cazibesi” yazısını hatırlarlar. Burada biri ABD diğeri Türk iki film üzerinden belediye başkan adaylığında Amerika ile ortaklaşan ve uzaklaşan özellikleri göstermeye çalışmıştım.

            Aday olmak neticede bir kampanya işidir ve iyi kampanya, etkili sonuç getirebilir. Türkiye’de çok partili siyasi hayata geçiş ile başlayan siyasi kampanyaları göz önüne getirin. İlk kampanyalar daha çok afiş ve duyuru çalışmalarıydı. “Bak vatandaş ben de seçime giriyorum. Logom şu, ana sloganım bu” gibi basit ve dikkat çekmekten ziyade alanda ben de varım duyurusu şeklinde bu ilanlardan bugünlerde sosyal medya hatta yapay zekalı kampanyalara evrildik.

            Bugünlerde sadece bizde seçim kampanyası yürütülmüyor. ABD’de başkanlık için bu yıl seçim var. Eski başkan D. Trump yeniden aday. Trump’ın son açıklaması ise dehşete düşürücü. “NATO’da yaptığımız anlaşma sonucunda silahlanma bütçesini GSYH’nin %2 oranında tutmayanlara NATO koruma görevi üstlenemez. Aksine bu ülkelere saldırması için Rusya’ya teşvikte bulunacağım” diyen Trump, benim NATO hakkındaki barışa değil savaşa hizmet eden bir kurum algımı adeta destekledi. Her ne kadar NATO Genel Sekreteri, “Böyle saçmalıklarla uğraşacak vaktimiz yok” dese de Ukrayna ve diğer Avrupa ülkeleri için NATO, aslında o kadar koruyucu bir kalkan da değil.

            “Dünya Beşten Büyüktür” diyerek Birleşmiş Milletler’de önemli bir çıkış yapan ve veto yetkisi olan ülkelerin haricinde de bir dünya olduğunu söyleyen Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, barışa katkı koyan liderlerden. Elbette Türkiye’nin “Zorunlu olmadıkça savaş bir cinayettir. Yurtta sulh cihanda sulh” diyen kurucu önderi Mustafa Kemal Atatürk’ten ve İslam’ın faziletlerinden gelen bir dünya görüşü vardır. Bu dünya görüşü, dünyanın sadece güçlüler için ve güçlüler etrafında döndüğünü kabul etmez. Dünya, hepimizin üzerinde yaşadığı ortak alandır ve hepimizindir. Bu yüzden de dünya zalimlerin elinde kalmamalı, ezme ve sömürme düzeni son bularak hakça bir düzen kurulmalıdır. Bu adil düzende insanların refahı, saadeti, fazileti, toplumun topyekûn kalkınması, çalışması ve azmi ile gerçekleşebilir.

            Toplumun topyekûn kalkınması, hep birlikte çalışması için de istihdam koşulları iyileştirilmelidir. Türkiye’de 22 yıllık Ak Parti iktidarları sonrası gelinen noktada hala işsizliğin yüksek olması ve buna bağlı olarak enflasyon ve faiz hadlerinin yüksek seviyede seyretmesi üzücüdür. Acaba devlet içinde ve özel sektörde kim ya da kimler üzerine düşen hangi görevleri yapmamıştır? Yaşadığımız hayat pahalılığı elbette geçecektir. Ancak pahalılık ve açgözlülük toplumsal ahlakı da etkilemekte hatta toplum dinamiklerinin altına da dinamit döşemektedir. Örneğin; Türkiye’de yaşlı nüfus giderek artıyor. Bir zamanlar genç nüfusumuzla övünürdük. Dolayısıyla doğurganlık hızı tarihin en düşüğünde. Dahası 5 milyondan fazla insan yalnız yaşıyor. Yalnızlıkta ilk sırada olan İstanbul Ankara ve İzmir’i Antalya ilimiz takip ediyor. Her bakımdan üzerinde düşünülmesi; sosyolojik, psikolojik ve ekonomik olarak üzerinde çalışılması gereken bir konu.

            Çünkü; bizler adaylara odaklanmışken dünyada ve Türkiye’de aşırı sağ yükselmektedir. Savaş tamtamlarını çalanlar artmaktadır. Almanya’da aşırı sağa karşı ışık yakma eylemi Münih’te gerçekleşti. Meclis’te 78 milletvekili olan aşırı sağ parti şu anda anketlere göre ise ikinci parti konumuna gelmiş. Türkiye’de ise Zafer Partisi başta olmak üzere sağda çeşitli partiler giderek aşırı noktalara savrulmakta ve dahası merkezdeki partiler de oy uğruna onlara uymaktadır. Demokrasi ve özgürlük talepleri baskılandıkça, ifade serbestisi önündeki engeller kalkmadıkça aşırı sağ ve aşırı sol yükselecektir. Muhafazakâr partiler genel konumunu oy kaybetseler de korurlar fakat merkezin daralması ulusal ve uluslararası barışa karşı da tehdit oluşturur.  1980’lerde siyasi yasaklar ve demeçleri nedeniyle mahkeme önüne çıkarılan eski başbakan ve eski CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit’in “Sosyal demokrasinin gerilediği ülkelerde komünizm yükselir. Sosyal demokrasi nerede güçlüyse aşırı sol orada zayıflar” sözünü unutmayalım. Bu savunma metni Ecevit’in Savunmam adlı kitabında mevcuttur.

            Sözün özü; liderlere bir hatırlatmadır. Tarih yazımı değişmiştir. Artık tarih yazarları savaş çıkartan ve kan dökenleri tepeye çıkartmaktan vazgeçmiştir. Yeni tarih yazımı anlayışında artık barışa katkı koyan liderler öne çıkarılmaktadır. Barışa katkı koyan liderliğin sürekli ve sürdürülebilir olacağı açıktır. Adaylar da seçilsinler ya da seçilemesinler barış için çabalamalı, son zamanlarda duyduğumuz, gazetelerde okuduğumuz ya da televizyonlarda izlediğimiz seçim şiddeti son bulmalıdır. Gazze’de yaşanan insanlık dramında sonunda bazı ülkeler uyanabildi ve Hollanda F-35 projesinden İsrail’i çıkarttı. Ölen binlerce çocuk ise insanlık tarihinin sayfalarında kara bir yaprak olarak yer alıyor. Akan kanın durması için dünyanın neresinde olursa olsun hepimize büyük görev düşüyor.